Szkoła Podstawowa nr 4 im. Stanisława Wyspiańskiego w Skawinie

historia szkoły

odowód Szkoły Podstawowej nr 4 w Skawinie sięga początków naszego stulecia.

W roku szkolnym 1904/1905 w wynajętym przez Radę Gminną lokalu, nauczycielka Aleksandra Kurdzielówna rozpoczęła edukowanie dzieci w jednoklasowej szkole.

Rada Szkolna Miejscowej Szkoły Ludowej Mieszanej w Korabnikach była instytucją, która miała duży wpływ na życie szkoły: przeprowadzała wybory przewodniczącego, ustalała coroczny preliminarz, kontaktowała się z Radą Szkolną Okręgową w Podgórzu, zajmowała się sprawami lokalowymi szkoły takimi jak: wynajem budynków, czy też zakup parceli pod budowę.

W 1910 roku Rada Szkolna Miejscowa w Korabnikach wystąpiła do Rady Szkolnej Okręgowej w Podgórzu z prośbą o zorganizowanie dwuklasowej szkoły ze względu na przepełnienie dziećmi tutejszej szkoły (120 dzieci).

W roku 1913 Rada Szkolna zakupiła parcelę gruntową 449/2 i 452/2 o powierzchni 1 morga pod budowę szkoły od ówczesnych właścicieli dworu Adama i Zofii Mrozowickich. Przez kolejne lata wynajmowano lokale na pomieszczenia szkolne. Dzierżawcami kolejno byli: Zofia Mrozowicka, Maria Piszczek, hr. Bolesław Miączyński (dzierżawa od 1.09.1916 na 3 lata). W początkach istnienia tutejszej szkoły pracujący tu nauczyciele borykali się nie tylko z problemami lokalowymi.

Nauka w szkole trwała w godzinach od 8:00 do 12:00. Rada Miejscowa występowała do Rady Szkolnej Okręgowej w Podgórzu o zmianę organizacji roku szkolnego w związku z absencją uczniów, spowodowaną pilnymi pracami polowymi. Przykładem może być rok 1911, kiedy w związku z powyższym zmieniono godziny nauki dzieci i młodzieży uczęszczających do szkoły : 

młodzież I i II stopnia – 8:00 do 10:00

młodzież III i IV stopnia – 11:00 do 15:00.

Rok szkolny rozpoczynał się zazwyczaj 1 września, a kończył nawet 14 lipca, jeżeli w trakcie jego trwania organizowano młodzieży dni wolne od zajęć dydaktycznych w związku z sezonowymi pracami rolniczymi.

Wreszcie w 1923 roku oddano do użytku uczniów i nauczycieli parterowy budynek. W szkole, nadal jednoklasowej, uczono języka polskiego, rachunków, historii, geografii, śpiewu i religii.

W 1926 roku utworzono drugą klasę, zamieniając mieszkanie nauczycielki –Stefanii Pająkowskiej na salę lekcyjną. Wtedy też pojawiły się pierwsze podręczniki i zaczęto gromadzić księgozbiór biblioteczny.

W latach 1904 – 1927 w szkole nie było wiele pomocy dydaktycznych, służących nauczaniu. Przeglądając ówczesne preliminarze zorientować się można, że główną część funduszy pochłaniały remonty, opał, czynsze, naprawy sprzętu. Niemniej jednak da się zauważyć troska ówczesnego Grona Pedagogicznego o ciągłe doskonalenie się w pracy zawodowej. W szkole prenumerowano Dzienniki Urzędowe, czasopismo „Rodzina i szkoła”. Do dyspozycji nauczycieli uczących w szkole były pozycje takie jak : „Historia naturalna”, „Nauki przyrodnicze” Ciesielskiego, „Dzieje biblijne”, „Rachunki”. Od 1927 roku zaczęto płacić asekurację budynku szkolnego i zarezerwowano fundusz na zakup księgozbioru bibliotecznego. Wyróżniający się w nauce uczniowie, na końcu roku szkolnego otrzymywali nagrody.

Ów mały budynek szkolny służył korabnickim dzieciom przez ponad 40 lat.

Jesienią 1939 roku i powtórnie w 1944 roku zajęło go na krótki czas wojsko niemieckie.

W okresie okupacji zakazano w szkole nauczania historii, geografii, skonfiskowano podręczniki, bibliotekę, mapy a także część pomocy naukowych.

W połowie września 1944 roku wydano „Wytyczne organizacji publicznych szkół powszechnych w roku szkolnym 1944/45”.

Celem wytycznych było wyrównywanie strat spowodowanych okupacją oraz złagodzenie skutków wadliwego systemu powojennego, dyskryminującego młodzież wiejską. Dokument ten był pierwszą próbą zreformowania szkolnictwa powszechnego, umożliwiał wprowadzenie do szkół wiejskich o różnych stopniach organizacyjnych jednakowego programu i jednorocznych klas. Dzieci, które uczęszczały do niepełnych szkół powszechnych, miały kontynuować naukę w położonych najbliżej miejsca zamieszkania 7 – klasowych szkołach zbiorczych.

Wiosną 1945 roku Ministerstwo Oświaty przystąpiło do opracowania gruntownej reformy organizacyjno – programowej szkolnictwa polskiego.

Zimą 1945 roku zaczęto zabiegać o wznowienie nauki. Niestety budynek szkolny był zdewastowany, brak było w nim zaplecza dydaktycznego.

Mieszkańcy, rodzice uczniów wsi Korabniki przystąpili do odremontowania budynku. Wspólnymi siłami zgromadzono niezbędne sprzęty i pomoce naukowe.

W wyniku podniesienia stanu organizacyjnego placówki do pełnej 7 – klasowej szkoły, maleńki budynek  nie mógł pomieścić tak dużej ilości dzieci. Nauka odbywała się w związku z tym w wynajętych pomieszczeniach.

W połowie lat 50 powstał Społeczny Komitet Budowy Szkoły, któremu przewodniczył Józef Rzechowski. Kierownikiem szkoły w tym czasie był znany nauczyciel i sportowiec Stanisław Obtułowicz. Najwięcej problemów pojawiło się w związku z zezwoleniem na budowę oraz sfinansowaniem przedsięwzięcia. Wykorzystano jednak nadarzającą się okoliczność, w związku ze zbliżającym się jubileuszem państwa polskiego i propagowanym hasłem „budowy tysiąca obiektów oświatowych z okazji tysiąclecia państwa polskiego”.

Mimo tego, że według założeń, żadna z planowanych „tysiąclatek” w województwie krakowskim nie była zlokalizowana w Korabnikach, zrobiono wszystko, by zbudować jeszcze jedną szkołę.

W styczniu 1961 roku odbyło się VII Plenum KC PZPR, które uchwaliło kierunki nowej reformy szkolnictwa.

15 lipca 1961 roku uchwalono ustawę o rozwoju systemu oświaty i wychowania. Wprowadzono 8 – letnią powszechną szkołę podstawową. Głównym założeniem uchwały było dostosowanie treści nauczania do potrzeb współczesnego życia. Ustawa stwierdzała, że wszyscy obywatele mają prawo do nauki, że każdemu obywatelowi zapewnia się zdobycie wykształcenia podstawowego. Instytucje te prowadzone są i utrzymywane przez państwo. Nauka w szkołach jest bezpłatna. Podstawą całego systemu kształcenia i wychowania jest 8 – klasowa szkoła podstawowa, jednolita i obowiązkowa dla całej młodzieży.

W 1965 roku nastąpił wreszcie długo oczekiwany dzień - 150 dzieci rozpoczęło naukę w ładnej, wygodnej i jasnej szkole. Piętrowy budynek nowej szkoły mieści przestrzenne sale lekcyjne, bibliotekę, świetlicę oraz kuchnię.

W 1969 roku w setną rocznicę urodzin Stanisława Wyspiańskiego, wielkiego malarza i artysty nadano szkole Jego imię.

Stanisław Wyspiański był postacią, która na trwałe związała się z historią Korabnik. Artysta spędzał w korabnickim dworze – majątku Brudzewskich święta Bożego Narodzenia, Wielkanocy oraz wakacje. Bardzo lubił przebywać w Korabnikach, co najpełniej obrazują „Liryki Korabnickie”. A ponieważ fascynowała Go tutejsza piękna przyroda i dobrzy ludzie twierdził, że ciągnęły Go tu : „ szczerość i serdeczność ludzi, wiecznie zielone świerki nad dworem a po rabatach ogrodowych narcyz i astry, kwiaty korabnickie, kwiaty pachnące jak żadne inne na świecie...”

W budynku szkolnym znajdowało się 9 sal lekcyjnych, w tym pracownie matematyczno – fizyczna, zajęć praktyczno – technicznych oraz świetlica. W szkole istniała również  zastępcza sala gimnastyczna, kuchnia, łaźnia natryskowa oraz biblioteka. Nauczanie odbywało  się zgodnie z programem nauczania ośmioklasowej szkoły podstawowej wydanym w 1963 roku przez Ministra Oświaty.

W szkole pobierało naukę 193 uczniów. Działały organizacje uczniowskie : Związek Harcerstwa Polskiego, Zuchy, PCK, SKO, Spółdzielnia Uczniowska, Koło matematyczno – fizyczne, zajęć praktyczno – technicznych. W szkole organizowane były liczne akademie i poranki związane z obchodzonymi uroczystościami państwowymi takimi jak: Święto Pracy, Dzień Zwycięstwa, Dni Oświaty Kultury i Prasy. Dzieci i młodzież wyjeżdżały często na wycieczki do teatru, w góry, do Krakowa, Oświęcimia.

W roku szkolnym 1971/72 Komitet Rodzicielski z przewodniczącym Mieczysławem Tyczyńskim zorganizował zabawę karnawałową. Dochód z tej imprezy przeznaczono na odwodnienie terenu szkoły, urządzenie sali gimnastycznej, zainstalowanie centralnego ogrzewania.

Rok szkolny 1972/73 podzielony został na 3 okresy. Szkoła liczyła 177 uczniów. Nową organizacją, która rozpoczęła działalność w szkole w tym okresie jest Towarzystwo Przyjaźni Polsko – Radzieckiej. Opiekunem TPPR została nauczycielka języka rosyjskiego Wiesława Kania. Wzbogacona została oferta kół zainteresowań o koło artystyczne i polonistyczne.

W wyniku reformy administracyjnej z 1973 roku wieś Korabniki została włączona w terytorium miasta Skawina. W związku z powyższym od dnia 1.01.1973 roku tutejsza szkoła otrzymała nazwę Szkoła Podstawowa nr 4 w Skawinie.

W latach 70 w szkole działały liczne organizacje uczniowskie i koła zainteresowań.

Drużyna harcerska im. Janka Krasickiego w Korabnikach pod opieką nauczycielki Gabrieli Tabiś, działała w zorganizowanych zastępach takich jak : Sanitariuszki, Szare Szeregi, Zwiadowcy. Harcerze mogli poszczycić się licznymi sukcesami – nagrodami : w Festiwalu Piosenki Harcerskiej, konkursie plastycznym „Skawina 80” , V Turnieju Wiedzy Obywatelskiej.

Drużyna Zuchów posiadała zorganizowane zastępy : Krasnoludków, Leśnych poziomek, Wesołych wiewiórek, które również liczne sprawności indywidualne. Opiekunem Zuchów w tym okresie była Maria Zielnik i Weronika Szczepaniec.

Drużyny Harcerzy i Zuchów brały udział w akcji „ Zima na medal”, kwestowały, zbierając fundusze na Centrum Zdrowia Dziecka.

Spółdzielnia Uczniowska „ Korab” prowadzona była w początkowym okresie przez Weronikę Szczepaniec oraz Marię Zielnik. Uczniowie - Spółdzielcy doskonalili swoje zdolności na różnorakich, organizowanych w szkole kursach : szydełkowania, haftowania, dziergania, kursie „Szkoła życia”, 50 – godzinnym kursie gotowania i pieczenia. Przy SU Korab działała sekcja PCK, której zadaniem było sprawdzanie czystości osobistej oraz porządku w klasach. Młodzi spółdzielcy bardzo chętnie angażowali się w życie tutejszej miejscowości. Współpracowali z działającym tu Kołem Gospodyń. Tradycyjnie pomagali przy pracach rolnych : wykopkach, żniwach, wili wieńce dożynkowe. W latach 70 i 80 w szkole, w okresie wakacji organizowano półkolonie i dziecińce, celem pomocy ludziom pracującym na roli. Spółdzielcy organizowali akcje charytatywne – imprezy mikołajkowe dla dzieci z rodzin uboższych, choinkę i paczki żywnościowe dla seniorów. Działalność spółdzielców to również dokarmianie zimą zwierząt z pobliskiego lasu, zbiórki makulatury, akcje porządkowe w terenie, sprzedaż w sklepiku szkolnym, przygotowywanie wieczornic, akademii, udział w konkursach np. „ Każdy spółdzielca gospodarzem”.

Praca spółdzielców była najczęściej nagradzana uśmiechem tych, którym pomagali, ale także organizowanymi przez nich i dla nich zabawami i wycieczkami.

Innymi, działającymi w szkole organizacjami w tym okresie były : SKO (konkurs „ Dziś oszczędzasz w SKO jutro w PKO” ), PCK, Samorząd Uczniowski.

Młodzież szkolna uczestniczyła w licznych akademiach z okazji uroczystości szkolnych i państwowych, brała udział w projekcjach nowych filmów ( „ Hubal” „ Krzyżacy” „w pustyni i w puszczy” ),występach aktorów teatru Bagatela i wielu innych imprezach.

Kolejne 20 lat pracy Szkoły Podstawowej nr 4 to dalszy jej dynamiczny rozwój. Corocznie w szkole uroczyście obchodzone są kolejne rocznice urodzin Patrona Szkoły – Stanisława Wyspiańskiego. Prężnie działa Szkolna Rada Uczniowska, która organizuje liczne dyskoteki, konkursy, Wybory Najmilszej, dni Sportu i wiele innych ciekawych imprez. Uczniowie biorą udział w olimpiadach i konkursach, wyjeżdżają na 1 – 3 dniowe wycieczki, zielone szkoły.

W roku 1995 Szkoła Podstawowa nr 4 obchodziła Jubileusz XXX – lecia swego istnienia. Liczyła wtedy 250 uczniów, którzy uczyli się w 10 oddziałach.

Wśród dostojnych gości, którzy zaszczycili swoją obecnością dawną korabnicką szkołę wyróżnić należy panią Leokadię Wyspiańską – synową wielkiego artysty.

Leokadia Wyspiańska dokonała odsłonięcia tablicy pamiątkowej poświęconej Patronowi szkoły. Honory domu u progu szkoły pełnili: mgr Wojciech Mackiewicz, nauczyciel oraz przewodniczący rady osiedla mgr Wojciech Ojczyk. Na jubileusz zaproszono wszystkich uczniów byłych i obecnych, organizując pierwszy wolny zjazd absolwentów. W górnym holu szkoły spotkali się obecni i byli pracownicy szkoły, emerytowani nauczyciele, dawni dyrektorzy, pracownice obsługi i inni. Wśród zaproszonych gości obecni byli: córka Stanisława Obtułowicza – Ewa, wizytator Roman Ficek, burmistrz Jacek Krupa, przewodniczący Rady dr Janusz Solarz, wicedyrektor Józef Borys, inż. Antoni Ryniak i Józef Bobek ze Skawińskiego Stowarzyszenia Przedsiębiorczości i wielu innych.

Najważniejsze wydarzenia minionych trzydziestu lat istnienia szkoły, jej sukcesy i trudności przypomniała ówczesna dyrektor Elżbieta  Gutierrez. Życzenia i gratulacje składali goście, W czasie liturgii Mszy Świętej, odprawionej na szkolnym korytarzu przez księdza katechetę Zbigniewa Płachta oraz ks. Piotra Grotowskiego – absolwenta szkoły, wspominało się tych, którzy odeszli, dziękowało i prosiło o dalsze błogosławieństwo na pracowite lata.

Przy okazji jubileuszu szkoła miała możliwość zaprezentowania swojego dorobku. Były wystawy prac dziecięcych, drzewo genealogiczne nauczycieli i ich wychowanków, prezentacja kronik, pamiątek, licznych fotografii z życia szkoły dawniej i dzisiaj oraz występy młodocianych artystów, którzy zaprezentowali swoje umiejętności teatralne i wokalno – muzyczne.

Szkoła otrzymała sporo upominków: sprzęt nagłaśniający, kserokopiarkę – dar władz miasta oraz dotację finansową ze Stowarzyszenia Przedsiębiorczości. W trakcie tego uroczystego spotkania była obecna była dyrektor Stanisława Żmuda, która w swoim wystąpieniu powiedziała:

„…Takiego mocnego oparcia w rodzicach, takiej rzetelnej współpracy ze szkołą nie spotyka się nigdzie. Żaden z absolwentów nigdy nie przyniósł szkole wstydu. Wyrośli na prawych ludzi, dobrych Polaków. Jedyne, czego można tej szkole życzyć, to by zawsze była takim cudownym miejscem…”

 W maju 2003 roku społeczność Szkoły Podstawowej nr 4 im. Stanisława Wyspiańskiego we współpracy z Radą Osiedla opracowała plan wspólnej zabawy dla mieszkańców. Rodzice, nauczyciele, uczniowie, członkowie Rady Osiedla, strażacy z OSP poświecili sporo czasu na opracowanie planu pierwszego pikniku, nad którym honorowy patronat objął Burmistrz Adam Najder.

Całość środków uzyskanych z loterii, licytacji, kiermaszu prac uczniów, sprzedaży balonów, napojów, lodów oraz biesiady osiedlowej została przekazana na stworzenie nowego, od dawna oczekiwanego przez dzieci z Korabnik placu zabaw. Dyrektor szkoły Arkadiusz Wrzoszczyk stwierdził, że najlepszym pomysłem z możliwych jest integracja lokalnego środowiska poprzez szkołę. Ze strony Rady osiedla pojawił się pomysł, żeby tego typu imprezy organizowane były dwa razy do roku, raz na rzecz szkoły, a raz dla OSP.

 W 2004 roku, w kwietniu szkołę odwiedził biskup Kazimierz Nycz w obecności ks. proboszcza Leona Barana. Po krótkiej części artystycznej biskup spotkał się z dziećmi, nauczycielami oraz pracownikami obsługi.

 W roku szkolnym 2004/2005 Szkoła uzyskała Certyfikat „Szkoła z klasą” a w niedługim czasie „ucznia z klasą”. Efektem pracy nad projektem „uczeń z klasą” była wycieczka naszych uczniów do Warszawy i wizyta w Parlamencie Rzeczpospolitej Polskiej i spotkanie z posłem Jackiem Krupą.

 W roku szkolnym 2008/2009 kosztem ponad 3,7 miliona złotych przy Szkole Podstawowej nr 4 powstał nowy obiekt – sala gimnastyczna. Jej budowa trwała szesnaście miesięcy.

 Uroczyste otwarcie Sali gimnastycznej nastąpiło 12 marca 2009 roku. Dyrektor „czwórki” Arkadiusz Wrzoszczyk przypomniał, że na salę gimnastyczną mieszkańcy osiedla Korabniki czekali od 1965 roku.

Nowy obiekt poświecił bp Józef Guzdek. Przybyło wielu zaproszonych na tę uroczystość gości: Burmistrz Adam Najder, przedstawiciele samorządu i oświaty, posłowie: Jacek Krupa i Andrzej Adamczyk. Młodzież poznała również gościa specjalnego, Marcina Starzaka, olimpijczyka z Pekinu i laureata brązowego medalu w Halowych Mistrzostwach Europy w Lekkoatletyce.

Proces rozwoju Szkoły Podstawowej nr 4 w Skawinie uzależniony był przede wszystkim od oddziaływania pedagogicznego nauczycieli.

Funkcję kierownika (dyrektora ) szkoły pełnili :

Praca dyrektora szkoły polegała na ścisłej współpracy z gronem pedagogicznym w celu realizacji zadań dydaktycznych, wychowawczych, opiekuńczych szkoły. Kontrolował on nauczycieli drogą hospitacji lekcji, wycieczek, imprez o charakterze pedagogicznym.

O wynikach pracy szkolnej w znacznej mierze decyduje nauczyciel : jego kwalifikacje, uzdolnienia oraz zamiłowanie pedagogiczne. Szkoła nie osiągnie pożądanych wyników jeżeli nauczyciele nie będą ze sobą współpracowali. W omawianej szkole od początków jej działalności istniała właściwa współpraca wszystkich nauczycieli i dyrekcji.

Szkoła w okresie swego istnienia borykała się z wieloma trudnościami i problemami. Niemniej jednak przy pomocy, działającego w szkole Komitetu Rodzicielskiego, mieszkańców Korabnik, a obecnie sponsorów, których szkoła pozyskuje udało się odmalować niektóre klasopracownie, wyposażyć je w nowoczesne pomoce dydaktyczne.

Nauczyciele – opiekunowie pracowni dbają o estetyczny wystrój sal lekcyjnych. Sale pomalowane są w odcieniach pastelowych kolorów, a do tego dobrane są dekoracyjne dodatki.

Obecnie w szkole, tak jak i kiedyś działają organizacje i koła zainteresowań. Dawniej uważano, że nauka nie jest dziecku potrzebna, a szkoła zabiera mu czas, który powinien spędzać, pomagając rodzicom w gospodarstwie rolnym. Obecnie rynek pracy stawia coraz większe wymagania, dotyczące kwalifikacji zawodowych przyszłych pracowników, stąd też zarówno rodzice jak i uczniowie zdają sobie sprawę z tego, jak istotnym argumentem jest wykształcenie.

Nauczyciele Szkoły Podstawowej nr 4 przez cały okres jej dziejów dbali o wysoki poziom dydaktyczny, wychowawczy i opiekuńczy placówki. O ile w początkach istnienia szkoły wykształcona kadra pedagogiczna stanowiła niewielki procent, o tyle obecnie wszyscy nauczyciele posiadają przygotowanie pedagogiczne.

Nauczyciele tej szkoły przez cały okres jej dziejów byli „siewcami” kultury, oświaty i nauki. Większość dorobku tej szkoły to owoce powołania oddanych jej ludzi. Nauczyciele wprowadzali nowoczesne metody pracy dydaktycznej starając się dostosować je do ciągle ewoluujących programów nauczania.

Szkoła Podstawowa nr 4 na przestrzeni lat jako centrum życia społecznego stała się placówką mocno związaną ze środowiskiem lokalnym. Nauczyciele tej szkoły starali się służyć całym sercem mieszkańcom, rozumieli, że ich praca to nie tylko nauczanie ale i też wychowanie młodego pokolenia w tradycjach własnego narodu.

Na oblicze szkoły świadomie pielęgnującej i rozwijającej swą niepowtarzalną indywidualność wpływa nie tylko to wszystko, co składa się na jej dzień dzisiejszy, na współczesność, ale także jej przeszłość, nawarstwiające się wydarzenia, które z czasem wytwarzają zespół wartości nazywanych tradycją szkoły. Tradycja ta może i powinna pełnić wielką rolę wychowawczą, a tym samym stawać się jednym z tych życiodajnych źródeł, na których budujemy plany i nadzieje na przyszłość. W ten sposób splatają się w życiu szkoły przeszłość z teraźniejszością i pożądaną przyszłością.

Wychowanie zaś jest obiektywnym procesem społecznym, a indywidualny proces kształtowania człowieka odbywa się w ściśle określonych ramach wychowawczych, determinowanych przez całokształt stosunków społecznych. Właściwe wyniki zależą od wielu czynników. Podstawową rolę spełnia jak wyżej wspomniano nauczyciel – wychowawca. To on w swojej działalności dąży do pełnej integracji ze środowiskiem lokalnym. Pozwala to na głębsze zawiązanie więzi, które nawet po latach są trwale zakorzenione w pamięci mieszkańców Korabnik – byłych uczniów Szkoły Podstawowej nr 4 imienia Stanisława Wyspiańskiego w Skawinie. Nauczyciele tej szkoły byli mozaiką różnych typów ludzkich, połączonych wspólną ideą niesienia „kaganka oświaty”. Potrafili wiele, czego dowody mamy patrząc na dzieje tutejszej szkoły.

 fragment książki "Korabniki. Zarys dziejów" J.P

.